Sentetik bir yapıya sahip olan ve suda az çözünen dispers boyalar, polyester kumaş üzerinde istenen haslıkta ve uygun renklerde kullanılan bir boyarmadde sınıfıdır. Boyama işlemi, dispers boyalar ile yüksek sıcaklıkta yapılmaktadır.
Polyester liflerin boyanması kolay değildir. Bunun başlıca nedeni yüksek hidrofobik karaktere ve düşük nem çekme oranına sahip olmasıdır. Bu nedenle polyester liflerinin boyanmasında dispers boyarmaddeler daha fazla tercih edilmektedir. Bu boyarmaddeler, polyester lifleri üzerinde uygun haslık değerlerine ve yeterli renk paletine sahiptir. Dispers boyarmaddeler piyasada sıvı veya toz durumunda bulunmaktadır. Yarısından fazlası basit azo bileşikleridir.
Dispers boyalar genelde sentetik elyafları boyamak için kullanılmaktadır. Bu tür boyaların bir kısmı insan cildi üzerinde hassaslaştırıcı (alerjik) etkiye sahiptir. Bu nedenle tekstil ürünlerinde kullanıldıkları zaman olası bir tehdit olarak kabul edilmektedir. Uzmanlar bu hassaslaştırıcı dispers boyaların cilt ile doğrudan temas eden tekstil ürünlerinde kullanılmamasını önermektedir. Bu boyalar, malzeme bileşimleri, toksikolojik maddeler veya safsızlıklar yüzünden insan sağlığı için tehlike oluşturmaktadır.
Ancak alerjenik dispers boyarmaddelerin tekstil ürünlerinde kullanımına yönelik bir yasal düzenleme yoktur. Bu tür hassaslaştırıcı dispers boyalar, genelde çoraplar, taytlar, bluzlar ve iç çamaşırlarında kullanılmaktadır. Bu dispers boyaların değerlendirilmesi, çözücüler içinde özütleme ile yapılmaktadır ve testlerde sıvı kromatografi - kütle spektrometrisi yöntemi kullanılmaktadır.
Çeşitli alerjenik dispers boyarmaddeleri test etmek için genel olarak şu standartlara başvurulmaktadır:
- DIN 54231 Tekstil - Dispers boyarmaddelerin tespiti
- 64 LFGB B, 82.02-10 Tekstilde dispers boyaların tespiti
Alerjik dispers boyarmaddelerin sayısı 20’nin üzerindedir. Bu boyalar, insan vücudunda veya hayvanlarda deri, mukoza veya solunum yolu alerjisine neden olmaktadır. Bu boyalar esas olarak polyester, poliamid ve selüloz asetat elyafın boyanmasında kullanılmaktadır.
Uygulanan alerjik boyarmadde testleri, tekstil ürünlerinde hangi tür ve seviyelerde dispers boyaların olabileceğini belirlemeye yöneliktir. Bugün hala organik ve suda çözünür boyalar olan dispers boyarmaddeler ile polyester, naylon ve akrilik elyaflar boyanmaktadır.
Yıllardır çok geniş bir yelpazede gerçekleştirdiği test, ölçüm, analiz ve değerlendirme çalışmaları ile her sektörden işletmelere destek olmaya çalışan kuruluşumuz, eğitimli ve uzman bir kadro ve gelişmiş teknolojik donanımı ile, tekstil sektörü kimyasal ve ekolojik test hizmetleri çerçevesinde, alerjik dispers boyarmaddeler testi hizmetleri de vermektedir.
.jpg)