Kalaylı organik bileşikler veya kalaylar, hidrokarbon ikame edicili kalay bazlı kimyasal bileşiklerdir. Başlıca organik bileşik olarak tributiltin (TBT) görülmektedir. Bu bileşik, kirlenme önleyici boyalarda bir biyosit olarak kullanılmaktadır. Ayrıca ahşap kaplamalar, halılar ve kanvas için koruyucu madde olarak kullanılmaktadır. Dibutiltin (DBT) ve benzeri organik kalay bileşikleri ise, tüketici ürünlerinde ve plastiklerde stabilizatör olarak kullanılmaktadır.
Kalaylı organik bileşiklerin kullanım alanları son yıllarda genişlemiştir. Ancak aynı oranda insan sağlığı ve çevre kirliliği yönündeki kaygılar da artmaktadır. Günümüzde kalaylı organik bileşiklerin kullanıldığı üç temel alan bulunmaktadır: polivinil klorür polimerlerinde ısı stabilizörü olarak, çeşitli sektörlerde kimyasal reaksiyonda katalizör olarak ve sanayide ve tarımda biyosit olarak.
Artan sağlık riskleri üzerine Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından yayaınlanan bir tebliğ ile, bazı tüketici ürünlerinde kullanılan ve tebliğ ekinde yer alan tehlikeli kimyasal maddelerin kullanımına sınırlandırmalar getirilmiştir. Bu sınırlandırmaların temelinde yukarıda sözü edilen iki bileşik yer almaktadır: tributiltin ve dibutiltin. Buna göre her iki bileşik de, kalay içeriği ağırlık olarak yüzde 0.1’den daha yüksek olacak şekilde ürünlerde kullanılmamalıdır.
Tributiltin, tekstil sektöründe, ayakkabı, çorap ve spor giysilerinde terlemenin bir sonucu olan bakteri oluşumunu ve bunun neden olduğu kötü kokuları önlemek için kullanılmaktadır. Dibutiltin ise, poliüretan boyaları yumuşatmak için kullanılmaktadır ve boyalarda iyi çalışan bir metal katalisttir. Bunlar dışında bazı kalaylı organik bileşikler de, PVC ürünlerinde kullanılmaktadır. Ancak kalaylı organik bileşiklerin yüksek toksik etkileri bulunmaktadır.
Gelişmiş laboratuvarlarda gerçekleştirilen kalaylı organik bileşik testlerinde başlıca şu standartlara uyulmaktadır:
- TS EN ISO 17353 Su kalitesi - Kalaylı organik bileşiklerin tayini - Gaz kromatografisi metodu
- DIN 38407-13 Su, atık su ve çamurun incelenmesi için Alman standart yöntemleri - Birleşik olarak belirlenebilir maddeler (F grubu) - Bölüm 13: Gaz kromatografisi ile seçilen organotin bileşiklerinin belirlenmesi
Yıllardır çok geniş bir yelpazede gerçekleştirdiği test, ölçüm, analiz ve değerlendirme çalışmaları ile her sektörden işletmelere destek olmaya çalışan kuruluşumuz, eğitimli ve uzman bir kadro ve gelişmiş teknolojik donanımı ile, tekstil sektörü kimyasal ve ekolojik test hizmetleri çerçevesinde, kalaylı organik bileşikler testi hizmetleri de vermektedir.
