Bitümlü kum olarak da adlandırılan katranlı kum, gevşek kum birikintisi veya oldukça viskoz bitümle doyurulmuş kısmen konsolide edilmiş kumtaşıdır. Katranlı kumlardan geri kazanılan petrole genellikle sentetik ham petrol denir ve potansiyel olarak önemli bir fosil yakıt türüdür.
Bitüm birikintilerinin, diğer ağır hidrokarbonlarda olduğu gibi, geleneksel petrol birikimlerinin bozulmuş kalıntıları olduğu düşünülmektedir. Bozulma, geleneksel petrol yüzeye doğru hareket ettiğinde ve 93 derecenin altındaki sıcaklıklarda oksijen ve bakteri içeren alçalan yağmur suları ile karşılaştığı zaman meydana gelir. Bu durum, yağ ve su teması sonunda tüm petrol havuzunu işgal eden katran benzeri bir maddenin oluşumuna yol açar. Daha hafif ham petrol fraksiyonları çözelti ile uzaklaştırılırken, parafinler sudaki bakteriler tarafından uzaklaştırılır.
Açık ocak teknikleri, yüzeye yakın yerlerde oluşan kalın katranlı kum birikintilerini çıkarmak için kullanılır. Katranlı kum kazıldıktan sonra, bitüm kumdan ayrılır ve ardından konsantre edilerek temizlenir. Bu işlenmemiş bitüm, nafta, kerosen ve gazyağı elde etmek için daha hafif hidrokarbon fraksiyonlarının bir karışımını üreten özel bir koklaştırma ünitesinde yükseltilir.
Katranlı kumlardan petrol, “yüzey madenciliği” ya da yüzeye pompalanmadan önce yeraltında çıkarıldığı “yerinde işleme” yoluyla çıkarılır. Her iki işlemde de çok yüksek miktarda su ve enerji gerektiren buhar kullanılmaktadır. Bu işlemler, katranlı kumların daha büyük karbon ayak izine katkıda bulunur ve canlıların sağlığını tehdit eden ve yakındaki su yollarını kirleten devasa, zehirli atık havuzları gerektirir. Daha az karbon yoğun bir çıkarma yöntemi bulunacak olsa bile, petrolün taşınması ve yakılmasından kaynaklanan sera gazı emisyonları ile ilgili çevresel kaygılar devam etmektedir.
Kısaca katranlı kum veya petrol kumları ifadesi, dünya çapında bulunan özel bir tür geleneksel olmayan petrol yatağını ifade eder. Katranlı kum, kum, kil, diğer mineraller, su ve bitümün bir karışımıdır. Bitüm, karışımdan ayrılabilen bir ham petrol şeklidir.
Kuruluşumuz, bilim ve teknoloji alanında dünyada yaşanan gelişmeleri yakından takip eden ve sürekli kendini geliştiren güçlü bir çalışan kadrosuna sahiptir. İşletmelere verilen petrol ve doğalgaz gözetim hizmetleri arasında, katranlı kum hizmetleri kapsamında, onsite laboratuvar hizmetleri de bulunmaktadır.
